Δουλειά μέχρι τον τάφο; Ή όσοι δεν έχουν ας πεθάνουν;

Με τον νέο αντι-ασφαλιστικό Νόμο που προωθεί η κυβέρνηση της μεταλλαγμένης, αστικής, «αριστεράς» και με βάση το 3ο Μνημόνιο που ψήφισαν τον Αύγουστο 2015, το οποίο, μεταξύ άλλων, επιβάλλει περικοπές 1,8 δις ευρώ (1,6 δισ. ευρώ από τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης και 187 εκ. ευρώ από συντάξεις δημοσίου), επιχειρούνται οι εξής αλλαγές στο ασφαλιστικό:
1) κα­τώ­τε­ρο όριο εθνι­κής σύ­ντα­ξης 384 ευρώ το μήνα για όλους/-ες, μετά τη συ­μπλή­ρω­ση του 67ου έτους της ηλι­κί­ας ή μετά από 40 χρό­νια δου­λειάς, και
2) ανα­λο­γι­κή-αντα­πο­δο­τι­κή σύ­ντα­ξη, της οποί­ας το ύψος θα προ­κύ­πτει με βάση τις ει­σφο­ρές των ερ­γα­ζο­μέ­νων σε όλη τη διάρ­κεια του ερ­γα­σια­κού τους βίου.
Το απο­τέ­λε­σμα όλων αυτών είναι ότι η συ­νο­λι­κή σύ­ντα­ξη θα είναι τε­λι­κά πολύ μι­κρό­τε­ρη. Ταυ­τό­χρο­να, αυτή η αντί­λη­ψη χα­ντα­κώ­νει τόσο τους πα­λιούς όσο και τους νέους ερ­γα­ζό­με­νους που εξαι­τί­ας της μα­κρο­χρό­νιας ανερ­γί­ας, της επι­σφά­λειας και της μαύ­ρης ερ­γα­σί­ας δεν μπο­ρούν να συ­νει­σφέ­ρουν, και άρα δεν θα ει­σέρ­χο­νται και­νού­ριοι οι­κο­νο­μι­κοί πόροι στα ασφα­λι­στι­κά τα­μεία γιατί, απλά… οι ερ­γα­ζό­με­νοι δεν έχουν να πλη­ρώ­σουν. Όμως, ακόμη κι αν υπο­θέ­σου­με ότι θα βελ­τιω­θούν οι οι­κο­νο­μι­κές συν­θή­κες και θα μπο­ρούν να συ­νει­σφέ­ρουν, εντού­τοις το κενό απα­σχό­λη­σης, για όσο διά­στη­μα διαρ­κέ­σει η οι­κο­νο­μι­κή ύφεση, δεν θα τους επι­τρέ­ψει να συ­μπλη­ρώ­σουν τα χα­μέ­να έτη ασφά­λι­σης, ώστε να μπο­ρέ­σουν να θε­με­λιώ­σουν μια αξιο­πρε­πή σύ­ντα­ξη πέρα από την προ­βλε­πό­με­νη «εθνι­κή σύ­ντα­ξη».
Έτσι, το νέο ασφα­λι­στι­κό νο­μο­σχέ­διο, ου­σια­στι­κά υπο­δη­λώ­νει την στα­δια­κή από­συρ­ση του κρά­τους από το σύ­στη­μα κοι­νω­νι­κής ασφά­λι­σης. Τι ση­μαί­νει αυτό; Ενώ μέχρι τώρα οι συ­ντά­ξεις στη­ρί­ζο­νται στις ασφα­λι­στι­κές ει­σφο­ρές (ερ­γα­ζο­μέ­νων-ερ­γο­δο­τών-κρά­τους), καθώς και στα απο­θε­μα­τι­κά των τα­μεί­ων, αντί­θε­τα προς αυτά, θα πάμε σε ένα μο­ντέ­λο φι­λαν­θρω­πί­ας, όπου το κρά­τος θα εγ­γυά­ται μόνο την «εθνι­κή σύ­ντα­ξη». Ταυ­τό­χρο­να, η συ­νο­λι­κή σύ­ντα­ξη θα ανα­πλη­ρώ­νει ένα πολύ μικρό πο­σο­στό του ει­σο­δή­μα­τος, με απο­τέ­λε­σμα να οδη­γεί σε ση­μα­ντι­κή πτώση του βιο­τι­κού επι­πέ­δου των συ­ντα­ξιού­χων.
Κατά συ­νέ­πεια, αυτό το οποίο ίσχυε μέχρι τώρα, δη­λα­δή η τρι­με­ρής χρη­μα­το­δό­τη­ση των τα­μεί­ων (από το κρά­τος, τους ερ­γο­δό­τες και τους ερ­γα­ζό­με­νους), επι­χει­ρεί­ται να ανα­τρα­πεί με την στα­δια­κή από­συρ­ση του κρά­τους από αυτήν, ενι­σχύ­ο­ντας με αυτό τον τρόπο την ιδιω­τι­κή ασφά­λι­ση. Με βάση τη λο­γι­κή της αντα­πο­δο­τι­κό­τη­τας, όσα θα δί­νεις τόσα θα παίρ­νεις από την ιδιω­τι­κή ασφά­λι­ση. Φυ­σι­κά, όσοι μπο­ρούν να δί­νουν. Οι υπό­λοι­ποι ας πε­θά­νουν, σύμ­φω­να με τους νό­μους της αγο­ράς.

Να θυ­μί­σου­με ότι ως αρχή, η τρι­με­ρής χρη­μα­το­δό­τη­ση υπάρ­χει από τον ιδρυ­τι­κό νόμο του ΙΚΑ το 1951. Όμως, δεν όριζε το πο­σο­στό συμ­με­το­χής του κρά­τους και κάθε χρόνο ο υπουρ­γός Οι­κο­νο­μι­κών απο­φά­σι­ζε σχε­τι­κά με το ύψος της χρη­μα­το­δό­τη­σης.

Η τρι­με­ρής χρη­μα­το­δό­τη­ση ου­σια­στι­κά θε­σμο­θε­τή­θη­κε με βάση το άρθρο 22 του Ν. 2084/1992. Έτσι, η ανα­λο­γία για την κύρια σύ­ντα­ξη και την ασθέ­νεια κα­τα­νέ­με­ται ως εξής: 2/9 για τον ασφα­λι­σμέ­νο, 4/9 για τον ερ­γο­δό­τη, 3/9 για το κρά­τος. Επι­πλέ­ον, με τον Ν. 3029/2002, θε­σμο­θε­τή­θη­κε 1% του ΑΕΠ κρα­τι­κή χρη­μα­το­δό­τη­ση στο ΙΚΑ.

Όμως το κρά­τος ποτέ δεν κα­τέ­βα­λε το πο­σο­στό που του ανα­λο­γού­σε. Επί­σης, ούτε οι διά­φο­ροι, εκτός κρά­τους, φο­ρείς είναι συ­νε­πείς προς τις υπο­χρε­ώ­σεις τους στα ασφα­λι­στι­κά τα­μεία. Συ­γκε­κρι­μέ­να, οι οφει­λές στην κοι­νω­νι­κή ασφά­λι­ση, μαζί με τα πρό­στι­μα, ανέρ­χο­νται στα 26 δισ. ευρώ. Οι εν λόγω οφει­λές προ­έρ­χο­νται από επι­χει­ρή­σεις του ιδιω­τι­κού τομέα, από ΔΕΚΟ, από ελεύ­θε­ρους επαγ­γελ­μα­τί­ες κλπ. Στο ΙΚΑ οι οφει­λές ανέρ­χο­νται σε 6,1 δισ. ευρώ. Επι­πρό­σθε­τα, τα ασφα­λι­στι­κά τα­μεία χά­νουν 6 δισ. ευρώ το χρόνο εξαι­τί­ας της ανερ­γί­ας και της αδή­λω­της-μαύ­ρης ερ­γα­σί­ας.

Συ­μπέ­ρα­σμα πρώτο: Η λε­η­λα­σία των τα­μεί­ων δεν προ­ήλ­θε από εμάς που πα­ρά­γου­με τον πλού­το της κοι­νω­νί­ας, αλλά από το κρά­τος και το κε­φά­λαιο (μικρό και με­γά­λο). Να πλη­ρώ­σουν, λοι­πόν, αυτοί που φταί­νε.
Συ­μπέ­ρα­σμα δεύ­τε­ρο: Η σπου­δαιό­τη­τα της κοι­νω­νι­κής ασφά­λι­σης είναι με­γά­λης ση­μα­σί­ας για όλες τις κα­τη­γο­ρί­ες και τις ηλι­κια­κές ομά­δες των ερ­γα­ζο­μέ­νων είτε είναι νέοι είτε με­σή­λι­κες είτε ηλι­κιω­μέ­νοι. Γι’ αυτό είναι λάθος να την υπο­βαθ­μί­ζου­με. Διότι, έτσι υπάρ­χει ο κίν­δυ­νος να επι­στρέ­ψου­με ένα αιώνα πίσω, τότε που δεν υπήρ­χαν κοι­νω­νι­κές ασφα­λί­σεις, οι ερ­γα­ζό­με­νοι ήταν στην φτώ­χεια, χωρίς πε­ρί­θαλ­ψη και αν πά­θαι­ναν κάτι (π.χ. ερ­γα­τι­κό ατύ­χη­μα) πέ­θαι­ναν αβο­ή­θη­τοι, διότι δεν υπήρ­χε κοι­νω­νι­κή ασφά­λι­ση.

Θα τα επι­τρέ­ψου­με όλα αυτά;

Απέ­να­ντι στη λυσ­σα­λέα επί­θε­ση του κε­φα­λαί­ου να απα­ντή­σου­με με βάση τις πραγ­μα­τι­κές μας ανά­γκες και να διεκ­δι­κή­σου­με αυτά που μας ανή­κουν:
1) Μό­νι­μη και στα­θε­ρή ερ­γα­σία, με ασφά­λι­ση και ια­τρο­φαρ­μα­κευ­τι­κή πε­ρί­θαλ­ψη για όλους/-ες (ερ­γα­ζό­με­νους, άνερ­γους και με­τα­νά­στες), με πλήρη ερ­γα­σια­κά δι­καιώ­μα­τα και συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις.
2) Μεί­ω­ση του χρό­νου ερ­γα­σί­ας και των ορίων ηλι­κί­ας συ­ντα­ξιο­δό­τη­σης, διότι όπως φώ­να­ζαν στην εξέ­γερ­ση του Μάη 1968, στη Γαλ­λία, εκ­φρά­ζο­ντας τους πό­θους τους για μια δια­φο­ρε­τι­κή και αξιο­πρε­πή ζωή:
«Δεν θέ­λου­με να χά­νου­με τη ζωή μας προ­σπα­θώ­ντας να κερ­δί­σου­με τα προς το ζην!»,
«Τα θέ­λου­με όλα και τα θέ­λου­με τώρα».

Δημήτρης Κατσορίδας
rproject.gr