Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2016

Εκπαίδευση: Iδεολογική μετάλλαξη της «κυβερνώσας Αριστεράς»;

Αρθρογράφος:  Γιώργος Μαυρογιώργος
Εχουμε μπει σε περίοδο μακροχρόνιας γενικευμένης κρίσης ενός «αρπακτικού» καπιταλισμού.
Τα μνημόνια συγκροτούν προγράμματα νεοφιλελεύθερης πειθάρχησης κοινωνίας και εργασίας: διάλυση εργασιακών σχέσεων, ευελιξία, συμβόλαια περιορισμένης διάρκειας (αναπληρωτές εκπαιδευτικοί: «νομάδες»), κινητικότητα, άρση μονιμότητας, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων, απολύσεις κ.ά.
Πρόκειται για δραστικό συντηρητικό επαναπροσδιορισμό στις σχέσεις εργασίας, δημοκρατίας και κοινωνικού κράτους. Η εκπαίδευση έχει επηρεαστεί δραματικά από αυτές τις πολιτικές «εξουσίας του χρέους».
Οι προεκλογικές διακηρύξεις του ΣΥΡΙΖΑ για πολιτική «ανατροπή», κατάργηση των μνημονίων και διεκδίκηση «μιας Ευρώπης του σοσιαλισμού» καλλιέργησαν ελπίδες.
Συμπληρώνουμε έναν χρόνο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. Ο πολιτικός χρόνος ήταν πυκνός σε πολιτικές εξελίξεις.

Στην αρχή, είχαμε κάποιες «πρωτιές» συμβολισμών που ενίσχυαν τις ελπίδες για ένα «άλλο» -αριστερό- περιεχόμενο και ήθος στην άσκηση της πολιτικής και τη διεκδίκηση μιας αριστερής ιδεολογικής και πολιτικής ηγεμονίας.
Στη συνέχεια, εκτεθήκαμε σε αλλεπάλληλες πολιτικές και ιδεολογικές διολισθήσεις, με την Προεδρία της Δημοκρατίας, το δημοψήφισμα, το τρίτο στρατηγικό «αριστερό Μνημόνιο» (το υπογράφω/δεν το υιοθετώ/το εφαρμόζω), την εσωκομματική εκκαθάριση, τις δεύτερες εκλογές και την τρίτη πολιτική νίκη.
Η διακυβέρνηση έχει εξελιχθεί, σήμερα, σε μια τυπική μνημονιακή «διαχείριση», σε καθεστώς επιτήρησης. Οι δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών προεξοφλούν κυβέρνηση τετραετίας, ως εάν να κυβερνούν σε κοινωνικό κενό. Ετσι, προωθείται το αφήγημα «πάση θυσία στην εξουσία».

Στην ατζέντα και το αποτέλεσμα της δεύτερης εκλογικής νίκης είχαμε μια θεαματική διολίσθηση στην εκφορά του δημόσιου πολιτικού λόγου του ΣΥΡΙΖΑ προς τη «νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία» για έξοδο από την κρίση, με τήρηση των υποχρεώσεων του Μνημονίου, για να «ξέρουμε τι ψηφίζουμε».

Το «παράλληλο» πρόγραμμα συνιστά υποκατάσταση του κοινωνικού κράτους με πρακτικές αλληλεγγύης, φιλανθρωπίας, εθελοντισμού κ.ά.

Κομματικά στελέχη, συγγενείς και φίλοι καταλαμβάνουν θέσεις στον κρατικό μηχανισμό. Στην εκπαίδευση, είχαμε την προτεραιότητα εμπέδωσης των πρότυπων/πειραματικών σχολείων (τα καθαρόαιμα άλογα του νεοφιλελευθερισμού). Την υποδοχή του υπερεθνικού μονοπωλιακού «επιθεωρητή» PISA/ΟΟΣΑ, εν μέσω πρωτοφανούς ανθρωπιστικής κρίσης. Την πολιτική προστασία της αξιολόγησης κ.ά.
Μέσα σε δυσμενείς συνθήκες, οι ηγεσίες του υπουργείου Παιδείας ιεράρχησαν ως προτεραιότητα έναν ακόμη «εθνικό διάλογο» για την Παιδεία.

Είχαμε πολλά «επεισόδια» αχρείαστων διαλόγων, με «νεκροταφείο» πορισμάτων/απορριμμάτων.

Επίλεκτοι «ειδικοί», με την τήβεννο της πανεπιστημιακής αυθεντίας, σπαταλώντας κερδοφόρα κοινοτικά κονδύλια, έχουν συντάξει «διαδοχικούς» τόμους, αναμασώντας τη «φιλολογία» για την αναγκαιότητα μεταρρυθμίσεων και καινοτομιών.

Με το νέο εγχείρημα, μάλλον, επιδιώκεται η εμπέδωση του νεοφιλελεύθερου εναγκαλισμού, με αριστερό πρόσημο.
Ο ακτιβισμός του κρατικού μηχανισμού εκφράζει, ήδη, έναν «φονταμενταλισμό» εθνικού διαλόγου. Πολλαπλές οι ενδείξεις.
Ο διάλογος είναι υπό επιτήρηση (μνημονιακός). Ο Κοστέλο «τράβηξε το αυτί» του υπουργού Παιδείας! Εχουμε στράτευση πολλών (43!) διδασκόντων από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπου κυριαρχεί η συστημική λογική.
Η σύνθεση της επιτροπής αντανακλά μια πρωτόγνωρη ρευστοποίηση των γνωστών κομματικών και πολιτικοϊδεολογικών διαχωριστικών γραμμών.
Ο «συνωστισμός» όσο και το ταξικό και πολιτικό φορτίο των ιδεών τους προεξοφλούν συνονθύλευμα δημιουργικής ασάφειας.
Τα «έργα και οι ημέρες» τους είναι μια ένδειξη. Εκτός εξαιρέσεων, οι περισσότεροι δεν έχουν γνώση του πεδίου, αν και, κατά καιρούς, έχουν προσφέρει τεχνοκρατικές υπηρεσίες στο πολιτικό σύστημα με διαφορετικά κόμματα. Χρειάστηκε και ψυχαναλυτής. Η «λευκή σελίδα» προαναγγέλλει την ανάδυση «νέας αφήγησης».
Η ενεργοποίηση τριών, διαφορετικής θεσμικής υπόστασης σωμάτων ενεργοποιεί τη συμβολική βία κρατικού συναγερμού.
Οι αλλεπάλληλες συνεντεύξεις των επικεφαλής προϊδεάζουν για ιδεοθύελλα. Δεν πρόκειται για κομματικό «καθοδηγητικό όργανο» προώθησης αριστερής ιδεολογικής και πολιτικής ηγεμονίας.

Είναι ένα συστημικό διακομματικό όργανο επιφορτισμένο να επεξεργαστεί την επόμενη μνημονιακή αφήγηση του ΣΥΡΙΖΑ για την εκπαίδευση. Μια αφήγηση που θα συμφιλιώνει τον ΣΥΡΙΖΑ με τη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία.
Προέχουν η συναίνεση και το εθνικό. Ανεξάρτητα από υλικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προϋποθέσεις, καλούμαστε σε προσήλωση στο λεγόμενο «εθνικό συμφέρον», ως υπέρτερο όλων.

Είναι σπαρταριστή η αντίστιξη της «νέας αφήγησης» για την ασυμφιλίωτη σύζευξη «εθνικού» και «κοινωνικού»! Ετσι, ο διάλογος θα εξελιχτεί σε προπαγάνδα και «μαζική κατήχηση» για την ιδεολογική μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ και τη διατήρησή του «πάση θυσία στην εξουσία».
Είναι το κατάλληλο πολιτικό υποκείμενο για να χειριστεί αποτελεσματικά τη μνημονιακή νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση, κατά το υπόδειγμα συγγενών πολιτικών δυνάμεων σε χώρες της Ευρώπης.
Ενα κόμμα, με ισχυρούς δεσμούς με κοινωνικά κινήματα και πολλούς αγώνες, μπορεί να διαχειρίζεται πιο επιδέξια και να αναχαιτίζει τις αντιστάσεις και τις κοινωνικές κινητοποιήσεις των εργαζομένων.
Το «πρώτη φορά Αριστερά», μέσω της απειλής για «αριστερή παρένθεση», πέρασε στο αφήγημα «πάση θυσία στην εξουσία», με «αριστερές πινελιές» στη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία, εκτός και εάν…


* ομότιμος καθηγητή Παιδαγωγικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
alfavita